विवाह भएको ६ वर्ष बितिसके पनि सन्तान नभएपछि स्याङ्जा गल्याङका राजु पौडेल तथा उनकी पत्नी लक्ष्मीले करापुटारको इशानेश्वर मन्दिरमा रातभरी उभिएरै बत्ती बाले । पौडेल दम्पतीले सन्तान प्राप्तिको कामना गर्दै रातभर ठाडाबत्ती बालेको बताए । पर्वतको कुश्माबाट आएका लेखनाथ सुवेदी तथा पत्नी जानुका विवाह भएको ५ वर्ष भए पनि सन्तान नभएकाले सन्तान प्राप्तिका लागि रातभर जाग्राम बसेका थिए । उनीहरू रातभर पालैपालो बत्ती लिएर उभिए । माटोको भाँडाभित्र माटाकै भाँडामा तेल हाली पछ्यौरीले काँधमा बाँधी सोमबार साँझ ६ बजेदेखि मंगलबार बिहान ५ बजेसम्म पालैपालो उक्त बत्ती लिए ।
चितवन र पोखराका यी जोडी मात्र नभएर देशका विभिन्न ठाउँबाट आएका १ हजार ५ सय श्रद्धालुले रातभर उभिएरै बत्ती बालेको इशानेश्वर महादेव मन्दिर क्षेत्र विकास समितिले जनाएको छ भने करिब ७ हजारले बसेर बत्ती बालेको अनुमान छ । सन्तान वा पुत्र–पुत्री लाभको कामना गर्दै उनीहरूले रातभरि निराहार (पानी समेत नखाइ) बत्ती बालेका हुन् । सन्तानको इच्छा राखेर इशानेश्वर महादेव मन्दिर परिसरमा रातभर उभिएर बत्ती बाल्ने, सन्तान वा पुत्रलाभ भएपछि मन्दिरमा आएर महादेवलाई सन्तान देखाउने, विवाह भएको लामो समयसम्म सन्तानका साथै अन्य मनोकामना समेत पूरा हुने विश्वासले मेलामा ठाडाबत्ती बाल्नेहरूको घुइँचो लाग्छ जसमा विशेष गरी महिलाहरूको बाहुल्यता देखिन्छ ।
रातभरि उभिएरै बाल्ने भएकाले यसलाई ‘ठाडाबत्ती’ भनिएको पुजारीहरू बताउँछन् । सन्तान प्राप्तिका लागि गएका वर्षहरूमा शिवरात्रिको राति ठाडाबत्ती बालेका कतिपयले त्यसपछि जन्मिएको सन्तानलाई देखाउने भन्दै ईशानेश्वर महादेवको मन्दिरमा आएर पूजापाठ गर्ने समितिका अध्यक्ष रामचन्द्र घिमिरे ‘शास्त्री’ ले बताए ।
ऐतिहासिक, धार्मिक, सांस्कृतिक तथा पुरातात्विक महत्व बोकेको इशानेश्वर महादेवको मन्दिरलाई सन्तानेश्वर महादेवका रूपमा पनि चिनिन्छ । स्थानीय बासिन्दाहरूका अनुसार १४१४ मा तत्कालीन लमजुङका राजा वीरनारायण शाहले मन्दिर निर्माण गरेका थिए । प्राचीनकालमा हरिनारायण पोखरेलद्वारा बीउ राख्न गोरु जोत्दा शिवलिंग जोतिन गई रगत बग्न थालेको र हल गोरुसहित हलीको मृत्यु भई उक्त ठाउँमा शिवलिंग उत्पत्ति भएको किंवदन्ती छ । किंवदन्तीअनुसार गोरखाका राजा कृष्ण शाहका सन्तान नभएपछि महाशिवरात्रीका दिन मन्दिरमा रातभर ठाडोबत्ती बाली सन्तान प्राप्त गरेकाले छोराको नाम रुद्र शाह राखेका थिए । त्यतिबेला देखि नै ईशानेश्वर महादेवमा सन्तानको चाहना राख्ने नरनारीले ठाडोबत्ती (उठेर बाल्ने बत्ती) बाल्ने चलन चलेको हो ।