कोभिड–१९ संक्रमणको महामारीका कारण गर्भवती र सुत्केरीको नियमित चेकजाँचमा बाधा पुगिरहेको छ । यस्तो बेला परिवारको सचेतता निकै जरुरी छ । त्यस्तै गर्भवती र सुत्केरी आफैंले पनि विशेष ख्याल राख्नुपर्छ । समस्या परेमा चिकित्सकलाई सम्पर्क गर्न ढिलो गर्नुहुँदैन ।

चिकित्सकहरूका अनुसार यो संक्रामक रोगहरूका लागि उर्वर याम हो । डेंगु, औलो, जण्डिस, टाइफाइड, स्क्रब टाइफस, झाडापखालादेखि हैजासम्मले यसबेला आक्रमण गर्ने सम्भावना अधिक रहन्छ । स्वास्थ्यसम्बन्धी सचेतनालाई व्यवहारमा उतार्ने हो भने यस्ता संक्रमणबाट बच्न गाह्रो भने छैन ।

लामो लकडाउनका कारण घरभित्रै बस्नुपर्ने र व्यापार व्यवासाय, रोजगारी सबै ठप्प भएपछि मानिसमा विभिन्न खालका मानसिक समस्या देखिन थालेको मनोचिकित्सकहरू बताउँछन् । धेरैजसो मानिसमा इन्सोम्निया (अनिद्रा) को समस्या देखिन थालेको छ ।

इजिप्ट घुम्न जाँदा प्लेनमा बसेदेखि ओर्लिने बेलासम्म र बाटोमा पनि हजारौं मान्छेले मेरो जुँगालाई मात्र हेरे । होटलमा गएपछि पनि सबैले औंलाले देखाउँदै मेरो जुँगाको तारिफ गरेको देखेँ । तिब्बत जाँदा पनि राजा स्रङचङ गम्पोकोजस्तो जुँगा भनेर धेरैले तारिफ गरेका थिए ।

२०६२/०६३ को जनआन्दोलनताका सडकमा खुबै सुनिएको नाम हो– रुबिन गन्धर्व । उनका राजतन्त्रविरोधी गीत र सारंगीको धुन निकै चर्चामा थियो । उनी संलग्न आन्दोलनको बलमा देशमा गणतन्त्र आएको १४ वर्ष भइसकेको छ । यसै सन्दर्भमा साप्ताहिककर्मी महेश तिमल्सिनाले उनीसँग गरेको कुराकानी :

परदेशीका पीडामा आधारित गीतले सफलता पाएपछि उनलाई यथार्थपरक गीत सिर्जना गर्नेतिरै मन जान थाल्यो,अहिलेसम्मका गीतमध्ये ७५ प्रतिशतभन्दा बढी परदेशीकै पीडामा आधारित गीत भएको उनी सुनाउँछन्

लकडाउनमा घरभित्र बसेर मात्रै दैनिक जीवनयापन हुन नसक्ने भएपछि मानिसले अनेक विकल्पहरू अँगालिरहेका छन् । नेपालीमा एउटा पुरानो शैलीको उखान छ– ‘खाने मुखलाई जुँगाले छेक्दैन’ । अर्थात् काम गर्ने र सिर्जनशील हुनेहरूलाई संकटको समयले पनि बाधा पुर्‍याउन सक्दैन । मानिसहरू यतिखेर नवीनतम सोंचले आफ्ना दैनिकी क्रियाकलापदेखि व्यवसायहरूसमेत हाँक्न थालेका छन् ।

त्यो बेलामा डाक्टर हुनु नै सबैभन्दा ठूलो कुरा थियो । त्यो बेलासम्म मलाई पैसा तिरेर अरु देशमा गएर पढ्न पाइन्छ भन्ने पनि थाहा थिएन । तर मलाई पढाउने शिक्षकले सर्जन बन्नुपर्छ भनेपछि चाहिँ मनमा चाह पलाएको थियो ।

लामो लकडाउनले मानिसका दैनिक क्रियाकलापमा प्रत्यक्ष प्रभाव परेको छ । यस्तो बेला घरभित्रै भए पनि शरीर चलायमान गराइरहनुपर्ने योग प्रशिक्षक भानुभक्त दाहाल बताउँछन् । ‘घरमै बसे पनि शरीरलाई तन्दुरुस्त राख्न सकिन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘जोसुकै मानिसले पनि सहजै गर्न सक्ने योगका आसनहरू छन्, त्यसैले योग गरेर शरीरलाई स्वस्थ राख्नुपर्छ ।’