मैले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको क्यारिकेचर गर्नु हास्यमात्र थिएन । त्यस्ता भूमिका गर्दा सम्पूर्ण राष्ट्र नै प्रभावित हुनसक्छ । नाकाबन्दीको बेला नरेन्द्र मोदीको क्यारिकेचर गर्नु पनि त्यस्तै थियो । 

रूसी विज्ञान तथा प्रविधि विभागको हवाला दिंदै समाचार सार्वजनिक भएपछि लाखौं सर्वसाधारणले सम्भावित खतराबाट जोगिन आफ्ना सामाजिक सञ्जालहरू डिएक्टिभेट गर्न थालिसकेका थिए । तर केही समयपछि उक्त समाचार अर्धसत्य मात्र भएको बेलायती, अमेरिकी तथा रूसी सञ्चारमाध्यमहरूले बताए । बीबीसीले भन्यो– ‘सम्पूर्ण सामाजिक सञ्जाल ह्याक भएको समाचार आंशिक मात्र सत्य हो ।’

भोली पर्वले गोली र बन्दुकको साम्राज्यलाई कमजोर बनाउनेछ । बम र बारुद बोकेका जहाज उड्न सक्ने छैनन् । मोर्टार र लञ्चर लिएका ट्यांक गुड्न सक्ने छैनन् । न अमेरिका बसेर अफगानिस्तानमा बम हान्न मिल्छ, न त आकाशबाट गोला इराकमा खसाल्न मिल्छ । भोली पर्वपछि धर्तीले बोकिरहेको युद्धको आधा बोझ आफैं कम हुनेछ ।

हाम्रो भाग्य र भविष्य बताउनेहरूलाई नाम, दाम र सम्मान सोहोर्न भ्याइ–नभ्याइ छ । भलै ती भविष्यवेत्ताहरूलाई आफ्ना बारेमा केही थाहा नहोस्, उनीहरू अरूको पूर्वजन्म र पुनर्जन्म पनि बताइदिन सक्छन्, सत्य होस् वा नहोस् । एक–दुईवटा डरलाग्दा भविष्यवाणी गरिदियो । दुई–चार जनाको काल्पनिक भाग्य बतायो । त्यसपछि हेर्नुहोस्, चर्चा र पैसा कसरी बर्सिंदो रहेछ, जहाँ गरिबी छ त्यहाँ भोटको राजनीति फस्टाउँछ ।

राष्ट्रका नेताहरूले पनि केही संकल्प गरून् । व्यक्तिभन्दा माथि संस्थालाई राखून् । संस्थाभन्दा माथि देशलाई राखून् । देशभन्दा माथि मानवतालाई राखून् । मानवताभन्दा माथि सिंगो प्रकृतिलाई राखून् । प्रकृतिलाई माया गर्ने मानिसले आफू, परिवार, समाज, राष्ट्र र विश्वलाई नै माया गर्न सक्छ ।

के कांग्रेस, के कम्युनिस्ट, के राजावादी, के समाजबादी ‘माता मुन’को ब्लेसिङ सबैले लिएका छन् । कट्टर कम्युनिस्ट बाबुराम भट्टराईदेखि माधव नेपालसम्म, महान् समाजवादी शेरबहादुर देउवादेखि सक्रिय राजावादी सबैले माता मुनको धुन सुनिसकेका छन् । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली त माताका पछिल्ला हतियार मात्र हुन् ।

हो, प्रचार भड्किलो भयो । यसको आलोचना गर्नुपर्छ । हल्लाभन्दा पहिले काम गर्नुपथ्र्यो । यसमा विरोध गर्न सकिन्छ, तर यो सम्पूर्ण अभियान नै गलत छ भनेर भड्किनु र भड्काउनु विपक्षको धर्म होइन, विपक्षको धर्मका नाममा अन्धविश्वासको प्रचार हो ।

हेलिकप्टर पाउने हो भने हरेक नेपाली तातोपानी जान चाहन्छन् । उनीहरूलाई पनि केही न केही रोग छ । तिनका पति वा पत्निहरू पनि बाथका रोगी होलान् । तातोपानीमा डुबिरहेका बेला यो कुरा सोच्नुभयो कि भएन, कुन्नि !

बेरोजगारी बढ्दैछ, उद्योगधन्दा लड्दैछ । युवालाई विदेश पठाउँदै, विकासको डम्फु ठटाउँदै । रेमिटेन्सले देश धानेर, समृद्धि बढेको ठानेर । गफैले बित्यो ६ महिना, सरकारलाई थाहा छ/छैन ?

अरू भान्जाभान्जीले अलि बढी दक्षिणा पाउँथे । हाम्रो हातमा कम पथ्र्यो । सधैं माया गर्ने मामा–माइजूले किन यस्तो गर्‍या होला ? नजिकका भान्जाभान्जीलाई कम दिएर कहिलेकाहीं आउनेलाई किन बढी दिएका होलान् ? यस्ता थुप्रै प्रश्न मनमा आउँथे । अलिअलि चित्त पनि दुख्थ्यो ।

स्तम्भकारले रत्नाकर डाँकु सुध्रिएर वाल्मीकि बनेको उदाहरण दिंदै भन्यो, ‘यसलाई जेल नमान्नुहोस्, सुधारगृह मान्नुहोस् । पूर्ण रूपमा सुध्रिएर फर्कने तपाईंहरूको रिहाइको दिन हामी फूलमाला लिएर स्वागत गर्न जेल बाहिर कुरिरहेका हुनेछौं ।’

सबैभन्दा बढी राहत प्रेमी–प्रेमिकालाई हुन सक्छ । सँगै मर्ने, सँगै जिउने वाचा गरेर सँगै पिउन थालेका प्रेमी–प्रेमिका रक्सीले छोड्दा अर्कैसँग भेटिएका छन् । तिम्रो माया उनान्सय मेरो माया सय भन्दै छुटेका श्रीमान्–श्रीमती विदेशबाट फर्कंदा यसको ९८ उसको माया डेढ सय भन्दै अर्कै च्यापेर हिंडेका घटना घटेका छन् ।

नेपालमा मात्र होइन, विश्वको जुनसुकै सहरमा जानुहोस् जहाँ नेपालीहरूको बसोबास छ, त्यहाँ दुई–चारवटा थकाली भान्छाघर खोलिएकै हुन्छ । भलै भान्छाघरमा थकाली परिकार कम, अन्य परिकार बढी बेचियोस्, तैपनि थकाली खानाको साइनबोर्ड झुन्ड्याइएकै हुन्छ ।

सरकारले चाहेको भए चौबीस घण्टामा हत्यारा पत्ता लगाउन सक्थ्यो । प्रहरी छ । प्रहरीसँग तालिमप्राप्त कुकुर छन् । सेना छ । सेनासँग शक्तिशाली सुराकी छन् । गुप्तचर विभाग छ । विभागसँग हजारौं विशेष प्रहरी छन् ।

मेरा बा, म र मेरो छोराको बुझाइ फरक–फरक छ जीवनका बारेमा । मेरा हजुरबा भन्नुहुन्थ्यो, जीवन दुई दिनको रामछायाँ हो, तर उहाँ १०२ वर्षसम्म बाँच्नुभयो ! म भन्छु, यो त यौटा खेलौना हो तर स्वयम् मलाई कुनै बच्चाले खेलाउन सक्दैन । मेरो छोरो भन्छ, जीवन दामी छ तर यसको किनबेच भएको थाहा छैन । न त सेयर कारोबारझैं जीवनको उद्योग मार्केटमा छरिएको छ । जीवन त नितान्त व्यक्तिगत विषय हो ।