विश्व अहिले कोरोना भाइरसविरुद्ध लडिरहेको छ । अधिकांश देशमा फैलिएको कोरोना भाइरसका कारण ४० हजार भन्दा धेरैको ज्यान गएको छ । कतिपय देशमा यसको संक्रमण बिस्तारै घट्दो क्रममा छ तर धेरै देशमा झन्–झन् बढिरहेको छ । यो निकै दुःखको कुरा हो । यसले अन्य देशका नागरिकहरूको जस्तै आम नेपालीको दैनिक गतिविधीमा पनि असर पुर्याइरहेको छ । 

अन्य देशमा जस्तै नेपालीहरू पनि घरभित्रै थुनिएका छन् । लगभग १० दिन हुन थाल्यो, घरको मुख्य गेट बन्द गरेर नेपालीहरू सरकारको नियमको पालना गरिरहेका छन् । स्कुल जानु नपर्ने । व्यापार तथा व्यवसायमा ध्यान दिनु नपर्ने । अफिस तथा उद्योग गइरहनु नपर्ने । चर्चित हास्य कलाकार तथा सामाजिक अभियन्ता सिताराम कट्टेल ‘धुर्मुस’सँग रामजी ज्ञवालीले सोधेका छन्– यस्तो अवस्थामा समय कसरी कटाउने ? उनको उत्तर :

आफ्नो स्वास्थ्यको ध्यान दिनु सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा हो । आम नागरिकजस्तै हामीहरू पनि लक डाउनको पूर्ण पालना गरिरहेका छौं । अहिलेसम्म पत्ता लागेको औषधि भनेकै लक डाउन भएकाले यसलाई अनिवार्य रूपमा मलगायत हामी सबैले पूर्ण पालना गर्न जरुरी छ ।

खास गरेर घरबाट बाहिर निस्कन नपाइने भएकाले घर भित्रैबाट के–के गर्न सकिन्छ, एकपटक राम्रोसँग सोचौं । कोरोनाको त्रासपछि गर्न खोजिएका कामको पूर्ण तयारी गर्ने यो एउटा महत्वपूर्ण समय पनि हो । सोचेर विभिन्न तयारी गर्ने प्रयास गरौं ।

पुस्तक पढौं । आफूसँग भएका र मनपर्ने पुस्तक छन् भने पढेर सकाउन सकिन्छ । दिन–रात सुतेर समय व्यतित गर्नुभन्दा आफ्ना रूचीका पुस्तकको सूची बनाउने र ती सबै पुस्तक पढेर सकाउन सकियो भने पनि ठूलो उपलब्धि हुन सक्छ । पुस्तकले समय कटाउन मात्रै मद्दत गर्दैन, धेरै ज्ञान पनि प्राप्त हुन्छ । अहिले इन्टरनेटको जमाना छ, कोरोनाअघि पुस्तक किन्न सकिएको थिएन भने इन्टरनेटमा धेरै पुस्तक भेटाउन सकिन्छ ।

अन्य समयमा २४सै घण्टा व्यस्त जीवन कटाउन बाध्य थियौं । बिहान उठेपछि राती मात्रै घर आइन्छ र थकानले सुत्न हतार हुन्छ । यस्तो अवस्थामा आफूलाई हेर्न मन लागेका चलचित्र हेर्न कसरी पाइन्थ्यो ? यो समयमा हेर्न नपाएका नेपाली तथा विदेशी चलचित्रहरू युट्युबमा जति पनि छन्, मज्जाले हेरेर समय कटाउनुस् । हाम्रो परिवारले पनि लक डाउन सुरु भएपछि दिनको एउटा चलचित्र जसरी पनि हेर्ने बानी बसालेका छौं । यसले टाइमपास भएको मात्रै छैन, हेर्न नपाएका चलचित्र हेर्न पाएका छौं । आगामी समयमा हामीले ती चलचित्रबाट केही कुरा सिकेर आफ्ना चलचित्रलाई थप राम्रो बनाउने प्रशिक्षण पनि लिएका छौं ।

परिवारसँग हुनुहुन्छ भने सकेसम्म मोबाइल चलाउने, कम्प्युटर चलाउने काम कम गरेर परिवारलाई समय दिऔं । मज्जाले गफ गरौं । परिवारसँग बसेर विभिन्न परिकार पकाएर खाऔं । विभिन्न प्रकारका गेमहरू छन्, खेलेर बसौं । परिवारसँग समय कटाउन सकियो भने यसले पारिवारिक सम्बन्ध थप प्रगाढ बनाउँछ ।

एक्लै हुनुहुन्छ भने क्रिएटिभ काममा ध्यान दिए भैहाल्यो । कथा–कविता लेख्ने, किताब लेख्ने काम पनि गर्न सकिन्छ । चलचित्रप्रति ध्यान दिनेहरूले यो समयमा राम्रो–राम्रो स्क्रिप्ट तयार गर्न सक्छन् । अहिलेसम्म कुनै पनि चलचित्रमा र पर्दामा नदेखिएका स्टोरीलाई उतारेर स्क्रिप्ट बनाउन सकियो भने कोरोनापछि पक्कै चलचित्र निर्माण हुन्छन्, त्यो समयमा तयार भएका स्क्रिप्ट बेच्न पनि सकिन्छ ।

गीत सुन्ने, गीत गुनगुनाउने पनि गर्नुस् । डब्लुएचओले समेत गीत सुन्ने र गुन्गुनाउने गर्दा कोरोनाले निम्त्याएको तनाव कम हुन्छ भनेको छ, हामीले पनि मन पर्ने गायक तथा गायिकाका गीत सुन्न सकिन्छ । हजारौं गीत युट्युबमा छन्, ती गीतहरू सुनेर पनि समय कटाउन सकिन्छ ।

अफिस समयमा सधैं व्यस्त हुनेहरूले यो समयमा आफ्ना पुराना साथी–भाइहरूसँग गफ गरेर पनि रमाइलो वातावरणमा समय कटाउन सकिन्छ । अन्य बेलामा त सकिएन, यस्तो अवस्थामा त कम्तीमा साथी–भाइ र आफ्ना आफन्तसँग गफ गरौं । अति व्यस्त जीवनशैलीले हामी आफ्ना आफन्तसँग धेरै टाढा भइरहेको जस्तो लाग्छ, तर यो समयमा आफूले आफ्नासँग सम्बन्धलाई थप वलियो गराउन सकिन्छ ।

डर र त्रासमा जीवन जिउनु हुँदैन । सकेसम्म योगा गरौं । ध्यान गरौं । नियमित रूपमा साबुनपानीले हात धुने गरौं । यसले कोरोनामात्रै होइन, अन्य विभिन्न प्रकारका स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित समस्यासँग पनि टाढा रहन मद्दत पुग्छ । साथै, मनोबल र आत्मबल वढाउने खालको वातावरणमा बस्ने प्रयास गरौं । जति सकिन्छ, सुरक्षित रूपमा आफू र आफ्नो परिवारलाई राखौं । जति ठूला गफ गरे पनि स्वास्थ्यभन्दा ठूलो कुरा यो संसारमा केही छैन । त्यसैले अहिले स्वास्थ्यको ख्याल गरौं, अरू बाँकी जे गर्ने हो, कोरोना सकिएपछि गर्न सकिन्छ नि !