सहयात्री समाज वीरगन्जकी कार्यक्रम संयोजक सन्ध्या लामाले पुरुष लिंग परिवर्तन गरी महिला पहिचान कायम गरेकी छिन् । झन्डै एक दशक तेस्रोलिंगीको पहिचान बोकेर सार्वजनिक जीवन व्यतीत गरेकी सन्ध्याले गत साउन २४ गते थाइल्यान्डको राजधानी बैंककस्थित प्रतुनाम पोलिक्लिनिकमा सेक्सुअल रिअसाइन्मेन्ट सर्जरी गराएकी हुन् । त्यहाँका मुख्य चिकित्सिक डा. थेपसहितको चिकित्सक टोलीले पाँच घण्टा लामो शल्यक्रियापछि उनको पुरुष लिंग हटाएर महिला यौनांग प्रत्यारोपण गरेको थियो ।

लामो आरामपछि अहिले कार्यालयको जिम्मेवारी पुन: सम्हाल्न थालेकी सन्ध्याले लिंग परिवर्तनपछि आफूले बिल्कुलै नौलो अनुभूति गरेको बताइन् । ‘मेरो सपना थियो, शारीरिक रूपमा पनि महिला पहिचान बनाउने,’ सन्ध्याले भनिन्— अहिले त्यो पूरा भएको छ । महिलाको जस्तो पाठेघर प्रत्यारोपण भने आफूले नगरेको उनले बताइन् । सन् २०१२ मा उनले बैंककको प्रतुनाम पोलिक्लिनिकबाटै स्तनको शल्यक्रिया गरी स्तन विकास गराएकी थिइन् । सन्ध्याले आफ्नो स्वर महिलाको जस्तो बनाउन घाँटीको शल्यक्रिया गर्न बाँकी रहेको पनि बताइन् । नेपालमा लिंग परिवर्तन गरी पुरुषबाट नारीमा परिवर्तन भएका करिब दुई दर्जन मानिस छन् । 

सात वर्षयता तेस्रोलिंगी तथा समलिंगीको हकहितमा कार्यरत संस्था सहयात्री समाजको वीरगन्जस्थित कार्यालयमा कार्यक्रम प्रमुखको जिम्मेवारी सम्हाल्दै आएकी सन्ध्याले काठमाडौंस्थित नेपाल मानविकी क्याम्पसबाट १२ कक्षासम्म अध्ययन गरेकी छिन् । उनी पत्रकारिताकी छात्रा हुन् । २००८ मा काठमाडौंमा विश्व बैंकले आयोजना गरेको तेस्रोलिंगीहरूको ‘मिस ब्युटी एन्ड ब्रेन’ प्रतियोगिताको उपाधि जितेकी सन्ध्याले त्यसपछि बैंककमा भएको तेस्रोलिंगीको ‘मिस इन्टरनेसनल क्विन’ मा भाग लिने अवसर प्राप्त गरेकी थिइन् । उक्त प्रतियोगितामा उनी उत्कृष्ट १० सम्म पुगेकी थिइन् । नेपालमै लेजर प्रविधिबाट दार्‍ही–जुँगा हटाइसकेकी सन्ध्या गोरी मात्र छैनन्, उनीसँग आकर्षक उचाइ र बान्की परेको शरीर समेत छ । 

पुरुषका रूपमा जन्म लिएर पनि एक दशकअघि साहसिक रूपमा आफूलाई तेस्रोलिंगीका रूपमा सार्वजनिक गरेयता उनले महिला वेशभूषा र काया धारण गरेकी हुन् । झट्ट हेर्दा उनलाई कसैले पनि तेस्रोलिंगी भन्न सक्दैनथे । 

आकर्षक व्यक्तित्वकै कारण सन्ध्याले विभिन्न चलचित्र तथा म्युजिक भिडियोहरूमा नृत्य गर्ने अवसरसमेत प्राप्त गर्दै आएकी छिन् । गत वर्ष भारतको मुंगेरमा एउटा भोजपुरी म्युजिक भिडियोमा अभिनय गरेकी सन्ध्याले भोजपुरी चलचित्र ‘किस्मत’ को एउटा आइटम गीतमा समेत आकर्षक नृत्य गरेकी छिन् । त्यसअघि उनले भोजपुरी चलचित्र ‘जब प्यार किया तो डरना क्या’ मा एचआईभीसम्बन्धी जनचेतना फैल्याउने भूमिका निर्वाह गरेकी थिइन् ।