आधुनिक जीवनमा मानिसका लागि ग्याजेटले पाइलापिच्छे महत्त्वपूर्ण स्थान पाएको छ । ग्याजेटको प्रयोग एकथरीका लागि वरदान सावित भएको छ भने अर्काथरीका लागि भने यसले समस्या पनि सिर्जना गरिरहेको छ ।
कलेज पढिरहेको एउटा तन्नेरीसँग कति मूल्य बराबरका ग्याजेट होलान् ? २० हजार, ५० हजार वा बढीमा १ लाख ? अहँ, त्यतिले मात्रै कतिपय तन्नेरीको ग्याजेट मोह पूरा हुँदैन् । उनीहरू लाखौंका ग्याजेट बोक्छन् । नभए पर्वतका जिपी पौडेललाई हेरौं न । रत्नराज्य लक्ष्मी क्याम्पस, प्रदर्शनी मार्गमा स्नातक तह अध्ययनरत पौडेलसँग झन्डै ७ लाखभन्दा बढीका ग्याजेट छन् । ग्याजेटप्रेमी उनीसँग अहिले २ वटा एन्ड्रोइड फोन, १ एयर बड, एउटा आईओएस फोन, २ वटा स्मार्ट वाच, एउटा हेडफोन, अर्को एउटा वायरलेस इयर फोन, ८०–डी क्यामेरा तथा एप्पल म्याकको ल्यापटप छ, जसको अहिलेको बजार मूल्य झन्डै ८ लाखको हाराहारीमा छ । पौडेललाई बजारमा नयाँ केही ग्याजेट आयो कि किनिहाल्नुपर्छ । ‘बजारमा केही नयाँ ग्याजेट आएपछि मलाई किनिहाल्न मन लाग्छ,’ २५ वर्षीय पौडेल भन्छन्, ‘नयाँ ग्याजेट त मैले चलाइहाल्नुपर्छ । ट्राभल एजेन्सीलगायतका व्यवसायमा सक्रिय रहेकाले उनका लागि ग्याजेटहरूको उपलब्धता पनि सहज छ ।
जिपी मात्रै होइन, क्यारेबियन कलेज, ललितपुरमा अध्ययनरत दिपेश बरालको ग्याजेट मोह पनि अनौठो छ । दिपेश भन्छन्, ‘म ग्याजेट भनेपछि हुरुक्कै हुन्छु ।’ खल्तीमा पैसा हुन्जेल बजारमा आएका नयाँ–नयाँ ग्याजेट किनिरहेका हुन्छन् उनी । बजारमा आएका नयाँ आविष्कार प्रयोग गरेर मज्जा लिन तथा केही नयाँ कुरा जानांै, बुझौं भन्ने हेतुले आफूले ग्याजेट किन्ने उनी बताउँछन् । अहिले उनी हुवावेको नोभा–५ टी चलाइरहेका छन् । योभन्दा अघि आफूले एप्पलको २ वटा फोन, स्यामसुङको ३ फोन तथा मोटोरोला कम्पनीको फोन चलाएको सुनाउँछन् । त्यस्तै उनीसँग क्याननको २ वटा क्यामरा, सोनीको १ क्यामरा र डेलको १ ल्यापटप पनि छ, जसको बजार मूल्य झन्डै ४ लाख रुपैयाँभन्दा बढी पर्न जान्छ ।
दिपेश भन्छन्, ‘ग्याजेटप्रेमी भएर होला, साथीभाइ कसैको जन्मदिनमा पनि ग्याजेट नै उपहारका रूपमा दिने गर्छु ।’ ग्याजेट किन्नका लागि भने उनी परिवारमा भर पर्छन् । उनको परिवारको गोदावरीमा मिनरल वाटर व्यवसाय छ । अभिभावकको आम्दानीको स्रोत राम्रो भएकाले पनि आफूले नयाँ ग्याजेटहरू अफोर्ड गर्न सक्ने उनी बताउँछन् । ‘मेरा कति साथीहरू विदेशमा पनि छन्,’ उनी भन्छन्, ‘उनीहरूले पनि नेपाल आएका बेला केही न केही ग्याजेट उपहारका रूपमा ल्याइदिएकै हुन्छन् ।’
सहरका युवापुस्ताको ग्याजेट भोक अनौठो नै छ । ट्रिनिटी कलेजमा अध्ययनरत सफल लिम्बूको धेरैजसो समय ग्याजेटसँग बित्ने गर्छ । उनको मोबाइल र एयरफोन सबैभन्दा प्रिय चिज हो । कलेजमा बाहेक आफ्नो कानमा जतिबेलै इयरफोन हुने उनी सुनाउँछन् । सामसङको ए सिरिजका मोबाइल उनलाई मन पर्छन् । केही साताअघि आफूसँग भएको ए–३० मोबाइल हराएपछि ए–५० किनेको उनी बताउँछन् । यसले पनि उनको मोबाइलप्रति अत्यधिक मोह छ भन्ने बुझ्न गाह्रो पर्दैन । योबाहेक उनीसँग १ वायरलेस हेडफोन तथा १ डेलको ल्यापटप छ । पब्जी उनको मन पर्ने गेम हो । उनमा पब्जीमोह कति छ भने कहिलेकाहीं उनी ९ घण्टासम्म पब्जी खेलेरै बिताउँछन् ।
ग्याजेटप्रेमी युवतीहरू पनि सहरमा उत्तिकै छन् । प्रिमियर कलेजमा १२ कक्षामा अध्ययनरत रिजा कोइराला ग्याजेटप्रेमी युवतीहरूकी एक प्रतिनिधी पात्र हुन् । एप्पलका प्रोडक्टहरू असाध्यै मन पराउने उनी आईफोनको लेटेस्ट सिरिजको एक्स चलाउँदै आएकी छन् । बजारमा अपडेटेड ग्याजेटहरू किनिहाल्नुपर्ने स्वभावकी उनले हालै मात्र आईफोन–११ किनेकी छिन् ।
‘कक्षा ९ देखि नै आईफोन चलाउँदै आएकाले पनि होला, आईफोन निकै मन पर्छ,’ कोइराला भन्छिन्, ‘मसँग ग्याजेट किन्ने पैसा नभए पनि विदेशमा बस्ने दाइ–दिदीहरूले पठाइदिनुहुन्छ र बुबा–ममीले पनि धेरैजसो ग्याजेट नै किनिदिनुहुन्छ ।’ कलेज तथा घरमा पढाइबाहेक अन्य समय टिकटक चलाएर तथा स्याडोगन वार गेम खेलेर समय बित्ने गरेको उनले बताइन् । नयाँ पुस्ताका तन्नेरीहरू नोट बनाउनेदेखि दैनिक रुटिङ तयार पार्ने कामसम्म ग्याजेटमै गर्छन् । कतिले पढाइमा पनि मोबाइल, ल्यापटप, ट्याबहरूको प्रयोग गरिरहेका हुन्छन् ।
ग्याजेटसँग अहिलेको पुस्ताको मन कसरी गाँसिएको छ भन्ने कुरा माथिका केही दृष्टान्तले देखाउँछ । प्राय:जसो अधिकांश तन्नेरी अहिले हिँड्दा होस् वा डुल्दा, खाँदा होस् वा बस्दा, टिभी हेर्दा होस् वा होमवर्क गर्दा नै किन नहोस्, हरेक क्षण ग्याजेटको भरपुर प्रयोग गरिरहेका हुन्छन् । सहरिया माथिल्लो वर्गका ग्याजेटप्रेमीहरू छिनभरमै काठमाडौंमा चाहेको ग्याजेट किन्न सक्छन् । न उनीहरूलाई पैसाको छेकबार छ, न त उपलब्धताको नै । किनभने अमेरिकामा लन्च भएको ग्याजेट नेपाल पुग्न धेरै समय नै लाग्दैन । धन्य अनलाइन सपिङ ।
त्यसबाहेक विदेशमा नेपालीको बढ्दो उपस्थितिका कारण पनि सहरका कलेजहरूमा पढ्दै गरेका नयाँ पुस्ताका युवायुवतीहरूको ग्याजेटमाथिको पहुँच बढ्दै गएको छ । अमेरिका, बेलायत, क्यानडा, अस्ट्रेलिया, जापानजस्ता देशहरूमा बस्ने आफन्तहरूलाई आफ्नो ग्याजेट अभिरुचि पूरा गर्न उनीहरू फर्माइस गर्छन् । आफ्ना भाइबहिनी, छोराछोरीको फर्माइस पूरा गरिदिन विदेशमा बस्ने उनीहरूका अभिभावकलाई पनि करै लाग्छ ।
युवायुवतीहरूमा ग्याजेटहरू मध्ये सबैभन्दा बढी मोबाइलमा प्रेम देखिन्छ । भन्सार विभागका अनुसार गत आर्थिक वर्षमा झन्डै ४३ लाख मोबाइल सेट नेपाल भित्रिएका थिए, जसका लागि नेपालबाट १९ अर्बभन्दा बढी रकम बाहिरिएको थियो । यसले पनि नेपालीहरूमा बढ्दो मोबाइल प्रेम देखाउँछ । मोबाइलमात्रै होइन, क्यामेरा, ल्यापटप, स्मार्टवाच, वायरलेस हेडफोन र ब्लुटुथलगायतका प्रविधिमा पनि नेपालीको रुचि छ ।
आधुनिक जीवनमा मानिसका लागि ग्याजेटले पाइलापिच्छे महत्त्वपूर्ण स्थान पाएको छ । ग्याजेटको प्रयोग एकथरीका लागि वरदान सावित भएको छ भने अर्काथरीका लागि भने यसले समस्या पनि सिर्जना गरिरहेको छ । ग्याजेटको उचित प्रयोगले संसारभरको सूचना प्राप्त गर्न सकिन्छ, विश्वस्थितिका बारेमा जानकारी लिनुका साथै फुर्सदको समयमा यसलाई साथीका रूपमा समय कटाउन सकिन्छ ।
पछिल्लो समय आविष्कार भएको स्मार्ट वाचको सहायताले त झनै आफ्नो स्वास्थ्य अवस्थाका बारेमा थाहा पाउन सकिन्छ । त्यस्तै यसको राम्रोसँग प्रयोग गर्न नजान्दा अहिले समाजमा विकराल अवस्था पनि सिर्जना भएको छ । केही समयअघि लोकप्रिय मानिएको पब्जी गेमका कारण धेरै युवायुवती मानसिक रोगको सिकार भए भने कतिले ज्यान नै गुमाए । यो त एउटा उदाहरण मात्र हो ।