
नेपालको इतिहासमा राणा वंशको महत्त्वपूर्ण स्थान छ । नेपाल एकीकरण अभियानदेखि १ सय ४ वर्ष लामो जहानियाँ शासनमा प्रत्यक्ष संलग्न राणा वंशका पुर्खाहरू निकै अभिमानी थिए । उनीहरूको अभिमानले त्यतिबेला आफूबाहेक अरू सबै शासक वर्गलाई खास ठकुरी मान्दैनथ्यो । उनीहरूको यस्तो अभिमानको खुलासा गर्ने एउटा प्राचीन प्रेमकथा :
मुसलमानहरूको आक्रमणबाट बच्न भारतको चित्तौढबाट नेपाल पसेका रामसिंह राणाका ६ भाइ छोराले त्यतिबेलाको कास्कीका राजाका लागि सतानकोटको युद्धमा विशेष बहादुरी देखाएकाले कुँवरको उपाधि पाएका थिए । रामसिंहका ६ भाइ छोरामध्ये एक राउत कुँवर पछि कास्कीका राजाका विश्वासपात्र सेनापति पनि भए । तिनै राउत कुँवरका छोरा थिए– अहिराम कुँवर । उनी पनि कास्कीका राजाका भारदार थिए । उनले धुवाँगे साँघु गाउँको बिर्ता पाएका थिए । तिनै अहिराम कुँवरका जेठा छोरा थिए– रामकृष्ण कुँवर, जसका बारेमा यो स्तम्भमा लेखिइसकेको छ । रामकृष्ण कुँवरकी एक बहिनी पनि थिइन्, जो अत्यन्तै रुपवती थिइन् । उनको नाम कृष्णा (यो लेखका लागि जुराइएको काल्पनिक नाम) थियो । एक दिन कास्कीका राजा सिद्धिनारायण शाह कुनै विशेष छलफलका लागि रामकृष्ण कुँवरको घर पुगे । अविवाहित र युवा सिद्धिनारायण शाहले त्यहीबेला कृष्णालाई देखे । उनको मन पग्लियो । उनी कृष्णाको प्रेममा परे । उता कृष्णा पनि सिद्धिनारायण शाहसँग आँखा जुधाउन पुगिन् । त्यसपछि उनीहरू घरबाहिर भेट्न तथा एकान्तमा समय बिताउन थाले ।
उनीहरूको प्रेम उत्कर्षमा पुगेपछि एक दिन राजा सिद्धिनारायण शाह आफ्ना गुरुपुरोहितका साथ कृष्णाको हात माग्न रामकृष्ण कुँवरको घर पुगे । राजाले आफ्नो विवाहको कुरा वृद्ध अहिराम कुँवरसँग गर्नुभन्दा समवयी रामकृष्ण कुँवरसँग गर्न उचित माने । सोहीअनुरूप उनले रामकृष्ण कुँवरसमक्ष कृष्णासँग विवाह गर्ने प्रस्ताव गरे । रामकृष्ण कुँवरले यो विषयमा पिता अहिराम कुँवरले नै निर्णय गर्नसक्ने जवाफ दिए र आफूले यस विषयमा कुरा गर्ने बताए । त्यो दिन राजा सिद्धिनारायण शाह रित्तो हात फर्किए । त्यसपछि रामकृष्ण कुँवरले राजाको इच्छा बताउँदा अहिराम कुँवरले उक्त प्रस्ताव ठाडै अस्वीकार गरे । आफ्नो प्रेम अस्वीकृत भएपछि राजा सिद्धिनारायण शाहले कुँवरहरू विरुद्ध बल प्रयोग गर्न खोजेपछि कुँवर परिवारले कास्की परित्याग गर्यो । त्यसपछि उनीहरू सोझै गोर्खाका राजा पृथ्वीनारायण शाहको सम्पर्कमा पुगे । यो घटनापछि सिद्धिनारायण शाह र कृष्णाबीचको प्रेमकथा कतै पनि उल्ल्लेख भएको पाइँदैन ।
पृथ्वीनारायण शाहले पनि उनीहरूलाई कुँवर खोला गाउँको जागिर दिएर आफ्नो सेनामा सम्मानित स्थान दिए । पछि त्यही कुँवर परिवारका सदस्यहरूले पृथ्वीनारायण शाहको नेपाल एकीकरण अभियानमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरे । तिनै अहिराम कुँवरका पाँचौं पुस्ताका वंशज जंगबहादुर राणा थिए ।