बिदा लिँदै शक्ति

- साप्ताहिक संवाददाता

श्रावण १३, २०७५

अहिलेको नेपाली क्रिकेट टिममा अधिकांश खेलाडीबीच ‘तँ–तँ म–म’ चले पनि शक्ति गौचन भने सबैका दाइ हुन् अनि वचन राख्नुपर्ने व्यक्तित्व पनि । सन् २००२ मा न्युजिल्यान्डमा सञ्चालित यू–१९ विश्वकपपछि नेपाली क्रिकेटमा एउटा नयाँ अध्याय सुरु भएको हो । यो नै त्यो प्रतियोगिता थियो, जसपछि सारा विश्व के मान्न बाध्य भयो, नेपालले पनि क्रिकेट खेल्छ, खेल्छ मात्र होइन, राम्रो क्रिकेट खेल्छ । त्यही बेलादेखि नेपाली क्रिकेटसँग कुनै न कुनै रूपमा जोडिएको नाम हो— शक्ति गौचन । 

न्युजिल्यान्ड गएको उक्त टिमका प्रशिक्षक थिए, श्रीलंकाली रोय लुक डायस । उनका पनि प्रिय खेलाडी थिए— शक्ति, डायस श्रीलंकाली पारामा उनको नाम लिंदा भन्थे— शाक्ति । डायस भन्थे, शाक्ति तँ यसो गर्न सक्छन्, शाक्ति तँ उसो गर्न सक्छन् । नेपाली युवा टिम न्युजिल्यान्ड गएको पनि १५–१६ वर्ष भैसकेको छ । त्यसयता नेपाली क्रिकेटले धेरै लामो बाटो तय गरिसकेको छ । त्यसमा केही अवरोध पनि छन्, अनि केही ठूला उपलब्धि पनि । प्रत्येक अवसरमा शक्ति त्यसको साक्षी रहे । 

तिनै शक्तिको खेल जीवनले पूर्ण विराम लिंदैछ, उनी अब कम्तीमा खेलाडीका रूपमा मैदानमा देखिने छैनन् । त्यसको अर्थ अब उनी सक्रिय खेलाडी जीवनबाट बिदा लिंदैछन् । ‘जति बेला मैले क्रिकेट खेल्न सुरु गरें, त्यति बेला मेरो सबैभन्दा ठूलो सपना थियो, आफ्नो देशका लागि वान डे क्रिकेट खेल्ने । मैले नेपालका लागि वान डे क्रिकेट खेलेर त्यो सपना पूरा गर्ने अवसर पाउँदै छु । म जत्तिको खुसी मान्छे अरू को नै हुन सक्ला र ?’ 

अहिले नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टिम युरोप भ्रमणमा छ । इंग्लिस भूमिमा केही मैत्रीपूर्ण खेल खेलेपछि नेपालले त्यहाँ दुईवटा ट्वान्टी– २० खेल्नेछ । त्यसमध्ये नेदरल्यान्ड्सविरुद्ध हुने ट्वान्टी–२० ले पनि औपचारिक मान्यता पाउने छ र त्यसपछि नेपाली टिम लाग्नेछ— नेदरल्यान्ड्सतर्फ । त्यहाँ नेपालले पहिलो ऐतिहासिक वान डे खेल्नेछ । नेदरल्यान्ड्समा वान डेका दुई खेल हुनेछन् । नेपालले अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आईसीसी) बाट वान डे टिमको औपचारिक मान्यता पाएयता यो स्वरूपको खेल खेल्न लागेको यो पहिलो अवसर हो । शक्तिले त्यसैलाई संन्यासको अवसर बनाउन लागेका हुन् । 

शक्तिले लगभग दुई दशक नेपाली क्रिकेटमा बिताए । उनी धेरै अर्थमा स्पिन बलर हुन् अनि चाहिएको बेला उपयोगी ब्याट्सम्यान पनि । शक्तिले नेपालका लागि सम्झनालायक बलिङ गरेका उदाहरण अनेकन छन्, अनि ब्याटको मद्दतले जादु गरेको क्षण पनि । संन्यास लिने घोषणा गर्ने क्रममा उनी भावुक देखिए, जुन स्वभाविक पनि हो, तर शक्ति संन्यासको खास क्षणलाई भने खुसीमा परिणत गर्न चाहन्छन् । 

उनले भनेका छन्, ‘नेपालका लागि अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट खेल्दाखेल्दै बिदा लिन पाउनु जस्तो ठूलो उपलब्धि अरू के नै हुन सक्छ र ? यो मेरो चाहना पनि हो । मैले यसलाई आफ्नो खेल जीवनबाट संन्यास लिने उपयुक्त समय मानेको छु र यसका लागि प्रशिक्षक, कप्तान तथा साथी खेलाडीहरूसँग छलफलसमेत गरेको छु । मेरो खेल जीवनका लागि यो ठूलो अवसर हो ।’ शक्तिका अनुसार अहिले नेपाली क्रिकेट सही दिशातर्फ अग्रसर छ । 

नयाँ र युवा खेलाडीको आगमन भैरहेको छ । सम्भवत: उनको स्थानमा विकल्पका खेलाडी पनि तयार हुँदैछन् । यस्तोमा शक्तिको संन्यास उपयुक्त पनि देखिन्छ । उनले नेपालका लागि अब एकदिवसीय क्रिकेट त खेल्ने छन् नै, यसअघि उनले ट्वान्टी–२० पनि खेलिसकेका छन् । अब उनको चाहना हो, आउने पुस्ताका नेपाली खेलाडीले टेस्ट क्रिकेट पनि खेलून् । उमेर समूहबाट क्रिकेट खेल्न थालेका शक्तिले सन् २००२ मै पहिलोपल्ट नेपाली राष्ट्रिय टिमबाट खेल्ने अवसर पाएका थिए । 

शक्तिले आफ्नो खेल जीवनको सुरुवात ब्याट्सम्यानका रूपमा गरेका थिए, तर उनको वास्तविक परिचय भने बलरका रूपमा रह्यो । यसको सबैभन्दा मीठो संयोग अरू के नै हुन सक्छ, उनी नेपालका लागि शतक बनाउने पहिलो ब्याट्सम्यान हुन भने ह्याट्रिक गर्ने पहिलो बलर पनि । सन् २००५ मा इटालीविरुद्ध शतक बनाएका शक्तिले सन् २०१२ मा डेनमार्कविरुद्ध ह्याट्रिक गरेका थिए । त्यसैले त कप्तान पारस खड्का पनि शक्तिका निकै ठूला प्रशंसक हुन् । 

कप्तान पारसको भनाइ छ, ‘शक्ति दाइ त नेपाली क्रिकेटका पर्याय नै हुन् । उहाँसँग खेल्न पाउनु मेरो भाग्य हो ।’ अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटबाट संन्यास लिए पनि शक्तिले अझै केही वर्ष घरेलु क्रिकेट खेल्नेछन् । उनी ३४ वर्षका भए, पक्कै पनि अझै केही वर्ष घरेलु क्रिकेट खेल्ने दम उनमा छ । शक्तिले नेपाली क्रिकेटबाट सधैंका लागि बिदा लिन लागेका पनि होइनन्, किनभने उनी कुनै न कुनै रूपमा नेपाली क्रिकेटसँग जोडिइनै रहनेछन् । 

सबैलाई थाहा छ, नेपालका लागि क्रिकेट खेल्ने क्रममा उनी खेल्नमै मात्र सीमित रहेनन् । रूपन्देहीमा उनले क्रिकेट ऐकेडेमी स्थापना गरेका छन् र त्यसबाट लगातार खेलाडी उत्पादन गरिरहेका छन् । शक्तिकै कारण रूपन्देही क्रिकेटको उर्बर भूमिमा परिणत भएको छ । उनलाई नेपाली क्रिकेटको सेवा गर्न पाएकोमा उत्तिकै खुसी छ । शक्तिले अन्तर्राष्ट्रिय खेल जीवनबाट बिदा लिएसँगै नेपाली क्रिकेटमा एउटा अध्यायको अन्त्य हुनेछ । 

प्रकाशित :श्रावण १३, २०७५