अन्तर्राष्ट्रिय मैदानमा साख्य दाजुभाइ–दिदीबहिनी

- साप्ताहिक संवाददाता

माघ १०, २०७६

एकै बाबुआमाका सन्तानले अन्तर्राष्ट्रिय खेलकुद वृत्तलाई चर्चाको शिखरमा धेरै पटक पुर्‍याएका छन् । विश्वको खेलकुद क्षेत्रमा यस्ता खेलाडीहरूको उपस्थिति धेरै पहिलेदेखि हुँदै आएको हो भने यो क्रम अझै छ । एकै परिवारका सन्तानको उपस्थिति टिम गेमका खेलमा खेलाडीहरूमा बढी देखा पर्ने गरेको छ भने एकल खेलमा पनि उनीहरूको उपस्थिति रहेको देखिन्छ ।    

अमेरिकी टेनिस खेलाडी भेनस बिलियम र सरिना बिलियम दिदी–बहिनीका रूपमा घरमा जति मिलेर बस्छन् अन्तर्राष्ट्रिय टेनिस कोर्टमा उनीहरूबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुन्छ । बुबा रिचर्ड बिलियमको प्रशिक्षणमा टेनिस कोर्टमा उत्रिएका भेनस र सरिनाबीच सन् १९९८ देखि अहिलेसम्म ३० वटा प्रोफेसनल प्रतियोगितामा आमनेसामने भइसकेको छ । दिदीले बहिनीलाई र बहिनीले दिदीलाई पराजित नगरी अगाडि बढ्न नसक्ने अवस्थामा पुगेपछि दिदी भेनसले बहिनी सरिनालाई केवल १२ पटक पराजित गरेकी छन् भने सरिनाले दिदी भेनसलाई १८ पटक पराजित गरेकी छन् । उनीहरूबीच ग्रान्डस्ल्याम प्रतियोगितामा भने १५ पटक आमनेसामने प्रतिस्पर्धा भएको छ, जसमा सरिनाले १० खेलमा र भेनसले ५ खेलमा मात्र जित हात पारेकी छिन् । सरिनाले हालै टेनिस वल्र्ड टुडेलाई भनिन्, ‘म टेनिसको प्रत्येक खेलमा रमाइलो होस् भन्ने चाहन्छु, यही पारामा खेल्दा मलाई प्रतिद्वन्द्वी को छ भन्ने खासै लाग्दैन, जसमा मेरी दिदी पनि बेलाबेलामा मबाट पराजित हुनेमै पर्छिन् ।

सन् २००० को अमेरिकी ओपन र अस्ट्रेलियन ओपन जितेर चर्चामा आएका मारात साफिनकी बहिनी डिनारा साफिन पनि टेनिस खेलकै चर्चित खेलाडी हुन् । महिला टेनिसको शीर्ष वरियताक्रममा समेत रहेकी साफिन परिवार मात्र पहिलो परिवार हो, जसमा दाजुबहिनीले शीर्ष वरियताक्रममा आफूलाई उभ्याउन सफल भएका थिए ।

टेनिस खेलमै दिदीबहिनीको चर्चा गर्दा पोल्यान्डकी खेलाडी एग्नेस्का राडवास्का र उर्जुला राडवास्का दिदीबहिनीको नाम पनि आउँछ । सन् २०१५ मा आयोजना भएको होपम्यान कप जितेर एग्नेस्काले डब्लूटीए प्रतियोगिता जितिन् भने उर्जुलाले आईटीएफ प्रतियोगिता जितेकी थिइन् । यी दिदीबहिनीको सफलतालाई पछि पोल्यान्ड सरकारले गोल्डेन क्रस एवार्डवाट सम्मानसमेत गरेको थियो ।

एन्डी मुरे र उनका दाइ जामी मुरे टेनिसको वरियताक्रममा लामो समय शीर्ष स्थानमा रहे । एन्डीले आफ्नो टेनिस करिअरमा ४६ वटा उपाधि जितेका थिए । सन् २०१६ मा करिअरको उकालो लागेको अवस्थामा उनी पुरुष टेनिसको शीर्ष स्थानमा थिए । उनका दाई जामीको जोडी मेन्स डबल्समा ब्रुनो स्वरेससँग रहेको थियो । पुरुष डबलमा यी खेलाडीले पनि सन् २०१६ को वर्षमा धेरै उपाधि जितेका थिए ।

क्रिकेट खेलको प्रसंग निकाल्दा धेरै क्रिकेटर दाजुभाइले अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा सफलता पाएका धेरै उदाहरण छन् । टिम गेम भएका कारण उनीहरू कतिपय समयमा एकै टिममा रहेर खेलेका छन् भने उमेर अन्तरले फरक–फरक समयमा आफ्नो देशको प्रतिनिधित्व पनि गरेका छन् । अस्ट्रेलियन क्रिकेटलाई सुनौलो वर्षमा प्रवेश गराउनेमा स्टिभ वा र मार्क वा दाजुभाइको नाम अगाडि आउँछ । यी जुम्ल्याहा दाजुभाइले सन् १९९० देखि २००० सम्मको बर्षमा अस्ट्रेलियन क्रिकेटलाई शीर्ष स्थानमा राखे भने सन् १९९९ मा अस्ट्रेलियालाई विश्वकप दिलाउन महत्वपूर्ण भूमिकासमेत निभाए ।

अझ स्टिभले अस्ट्रेलियालाई १६ टेस्ट प्रतियोगिताको उपाधि आफ्नो राष्ट्रलाई दिलाउन कप्तानीसमेत गरेका थिए । अस्ट्रेलियन क्रिकेट टिमकै चर्चा गर्दा इयान, ग्रेग र ट्रेभोर च्यापलको नाम पनि आउँछ । इयान र ग्रेग आफ्नो करिअरमा अस्ट्रेलियन टिमको भरपर्दा खेलाडी थिए भने टाभोर पनि टेस्ट प्रतियोगितामा अलराउन्डर खेलाडीका रूपमा रहे । अस्ट्रेलियन क्रिकेट टिममा दाजुभाइ खेलाडीहरू धेरै नै छन्, जसमा नाम छुटाउन नमिल्ने अर्का खेलाडी हुन्— शेन ली र ब्रेट ली पनि हुन् । अलराउन्डर शेन लीले अस्ट्रेलियाका तर्फबाट ४५ एक दिवसीय प्रतियोगिता खेले भने ब्रेट ली त अस्ट्रेलियाका तर्फबाट सन् २००३ देखि राष्ट्रिय टिमकै सदस्यका रुपमा समेत रहेका थिए ।

कुनै समय जिम्बाबे टिममा एन्डी फ्लावर ग्रान्ट फ्लावर टिमको मेरुदण्ड मानिन्थे । एन्डीभन्दा ग्रान्ट दुई वर्षले मात्र कान्छा छन्, तर पनि दुवैले लामो समय जिम्बाबे टिमलाई योगदान दिए । एन्डीले जिम्बाबे टिमका लागि टेस्ट र एक दिवसीय प्रतियोगितामा सर्वाधिक रन बनाए भने ग्रान्टले सन् १९९७ मा टेस्ट प्रतियोगिताको दुवै इनिङमा सेन्चुरी बनाउने खेलाडीमा आफ्नो नाम लेखाउन सफल भए ।

भारतीय टिमका इर्फान पठान र युसुफ पठान पनि दाजुभाइ हुन् । इरफानभन्दा युसुफ दुई वर्षले मात्र जेठा हुन् । सन् २००७ मा ट्वान्टी–२० विश्वकप भारतलाई जिताउँदा दुवै दाजुभाइ टिममा थिए भने सन् २०१५ को विश्वकप क्रिकेट भारतले जित्दा युसुफ पनि भारतिय टिममा थिए । इरफानको नाममा सबैभन्दा कम ५९ प्रतियोगितामा १ सय विकेट लिने भारतीय खेलाडीको नाममा कीर्तिमान रहेको छ ।

वेस्टइन्डिज टिमबाट खेल्ने डुबाने ब्राभो र डारेन ब्राभो पनि दाजुभाइ हुन् । अलराउन्डर डुबानेले सन् २००७ देखि राष्ट्रिय टिममा रहेर विश्वकप खेलेका थिए भने उनका भाइ डारेनले सन् २००९ देखि राष्ट्रिय टिममा आबद्धता जनाएका थिए । न्युजिल्यान्ड टिमबाट खेल्ने नाथन एस्टली र लिसा एस्टली पनि दाजुबहिनी हुन् । नाथनले सन् १९९० देखि २००० को दशकमा न्युजिल्यान्डको राष्ट्रिय टिममा रहेर खेलेका थिए । यस्तै नाथनकी बहिनी लिसाले पनि न्युजिल्यान्डको महिला क्रिकेट राष्ट्रिय टिममा रहेर प्रतियोगिता खेलेकी थिइन् ।

फर्मुला वान मोटर रेसमा कुनै समय एकछत्र सफलता हात पारेका राल्फ सुमेकर र माइकल सुमेकर पनि साख्य दाजुभाइ हुन् । दुवै दाजुभाइले फर्मुला वान रेसमा विश्व विजेता बन्ने अवसर पाए भने माइकल सुमेकरले त वल्र्ड च्याम्पियनसिप सात पटकसमेत जितेका थिए ।

इंग्ल्यान्डको राष्ट्रिय टिमबाट ८० भन्दा बढी अन्तर्राष्ट्रिय फुटबल प्रतियोगिता खेलिसकेका रियो फर्निनान्डले क्लब लेभलमा म्यानचेस्टर युनाइडेटको तर्फबाट ६ पटक लिग प्रतियोगिता र च्याम्पियन्स लिग प्रतियोगितासमेत जितिसकेका छन् । रियोकै भाइ एन्टोन भने साउथन युनाइटेडबाट क्लब लेभलको फुटबल खेलिरहेका छन् ।

सन् २०१४ को विश्वकपमा जर्मनीको तर्फबाट खेल्ने जेरोमी बोटाङ र घानाका तर्फबाट खेल्ने केभिन प्रिन्स बोटाङ दाजुभाइ हुन् । उनीहरूका बाबु एकै हुन् भने आमा भने फरक हुन् । जेरोमि ब्रायन म्युनिखबाट बुन्डेसलिगा खेल्छन् भने घानाको राष्ट्रिय टिममा समेत रहेका केभिनले एसि मिलान, बोरुसिया डोर्थमोन्ड र लास पाल्माज क्लबबाट फुटबल खेलेका छन् ।

इटालियन टिमका फाबियो कानाभारो र पाउलो कानाभारो विश्व फुटबलको क्षेत्रमा चर्चित नाम हो । फाबियोले इटालीलाई सन् २००६ को विश्वकप जिताउन टिममा रहेर महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेका थिए भने सोही वर्ष फिफाले प्रदान गर्ने वर्ष खेलाडीसमेत घोषित भएका थिए । फबियोका भाइ पाउलो अहिले इटालीको युवा फुटबल टिममा रहेका छन् भने उनी पनि इटालीको सिरी ए लिग फुटबल खेल्छन् । 

 

प्रकाशित :माघ १०, २०७६