यसपटकको विश्वकप–२०१८ मा मैदानको प्रतिस्पर्धालाई छाडेर अरू केहीको बढी चर्चा हुनेछ भने त्यो हो, रूसी फुटबल हुल्याहाहरूको । डर छ, कतै फुटबलका यी उपद्रवीहरूले पूरा विश्वकपको मज्जा नै धूलिसात पार्ने त होइनन् ? खासमा यो चिन्ता रूसी सरकारलाई छ । अझ भनौं यो चिन्ता राष्ट्रपति भाल्दिमिर पुटिनलाई बढी छ ।

प्रतियोगिता सुरु हुन एक महिना भन्दा कम समय रहेको स्थितिमा यसको सफलता सबैभन्दा बढी हुल्याहाहरूलाई कसरी नियन्त्रणमा लिइनेछ, भन्ने कुरामा भर पर्नेछ । 

रूसी फुटबल हुल्याहाहरूको चर्चा सन् २०१६ को युरोमा भएको थियो, जति बेला फ्रान्समा प्रतियोगिता चलिरहेको थियो । त्यति बेला मार्से सहरमा केही रूसी हुल्याहाले इंग्लिस समर्थकहरूमाथि घातक हमला गरे । त्यस क्रममा दुई इंग्लिस समर्थक नराम्रोसँग घाइते पनि भए । यस्तोमा पश्चिमेली मिडियाले भन्न थाले, यिनीहरू त भूमिगत फुटबल गिरोहका खास अगुवा हुन्, यिनीहरूलाई फुटबल हिंसाको ‘जार’ भने हुन्छ । 

जति बेला रूसलाई विश्वकप आयोजनाको जिम्मा दिइएको थियो, त्यति बेला उक्त निर्णय निकै विवादास्पद भएको थियो । रूसले विश्वकप आयोजनाको अवसर प्राप्त गर्न घूस दिएको आरोप पनि लागेको थियो । त्यति बेला धेरैको खास चिन्ता थियो, रूसी फुटबलको सबैभन्दा ठूलो समस्या हिंसा हो, जति बेलासम्म यसको ठोस समाधान हुँदैन, रूसलाई विश्वकप आयोजना गर्ने अधिकार दिनु बेकार छ । जति बेला साँच्चै विश्वकप सुरु हुन लागेको छ, यो अझै उत्तिकै चिन्ताको विषय भएको छ । त्यसैले जति पनि विदेशी समर्थक विश्वकपका लागि रूस जान लागेका छन्, उनीहरूलाई भन्न थालिएको छ— रूसी हुल्याहाहरूसँग सतर्क रहनु । यिनीहरू मर्न र मार्नसम्म पछि पर्दैनन् । सन् ७० को दशकमा यस्तै हुल्याहा समर्थकको समस्या इंग्लिस फुटबलमा थियो ।

 अहिले इंग्ल्यान्डमा यो समस्या छैन, तर त्योभन्दा चर्को स्थिति रूसमा छ । यो समस्या सुरु भएको पनि धेरै भैसकेको छ, तर समाधान निकै गाह्रो देखिएको छ । तत्कालीन सोभियत संघको विघटनसँगै रूसमा फुटबल हुल्याहाहरूको समस्या सुरु भएको हो । यो एकाध व्यक्तिले गर्ने हिंसा नभएर धेरै जना मिलेर संगठित रूपमा गर्ने हुँदा ठूलो समस्या भएको हो । सोभियत संघको विघटनपछि रूसमा धेरै युवाहरू बेरोजगार भए । त्यसमाथि अधिकांश युवा गरिब परिवारका छन् । 

साम्यवादी सोभियत संघमा ती युवाले विशेषत: बक्सिङ र कुस्ती जस्ता खेल भने मज्जाले सिक्ने अवसर पाएका थिए । पछि यिनीहरू नै हुल्याहा फुटबल समर्थक भएर निस्किए । उनीहरूको सबैभन्दा ठूलो समस्या हो, आफ्नो स्वेत नश्लप्रति चर्को गर्व । उनीहरू आफू जस्तै श्वेत नश्ल भएका बाहेक अरू कसैलाई राम्रो मान्दैनन् । अश्वेत नश्लविरुद्ध उनीहरू विना कारण आक्रमण गर्छन् । खासमा उनीहरू चर्को रंगभेदी हुन् । 

श्वेत नश्ल भए पनि प्रतिद्वन्द्वी टिमको समर्थक हो भने त्यसमा उनीहरूलाई मतलब हुँदैन । सुरुमा सेन्ट पिटर्सबर्गमा यस्तो समूह देखिएको थियो, पछि पूरा रूसमा फैलियो । यी समर्थक पछिल्लो समय नाजी हिटलरका समर्थकका रूपमा पनि निस्किएका छन् । यिनीहरूको आ–आफ्नो समूह हुन्छ । त्यसका नाइके पनि हुन्छन् । उनीहरू खास–खास समय भुमिगत रूपमा भेटघाट गर्छन् र कसरी उपद्रो मच्चाउने त्यसको योजना तयार पार्छन् । 

यिनीहरूसँग सातातिना हतियार पनि छ र त्यसलाई चलाउन उनीहरूले तालिमसमेत लिएका हुन्छन् । पुटिनले आठ वर्षअघि नै पहिलो पटक यी हुल्याहालाई रोक्ने प्रयास गरेका थिए, तर पछि गएर उनी यसमा गम्भीर भएनन् । केहीले त पुटिन स्वंय यस्ता हुल्याहाप्रति नरम दृष्टिकोण राख्छन् भन्ने आरोपसमेत लगाएका छन् । 

पश्चिमेली विश्लेषकहरूको अनुमान छ, पुटिनले सम्भवत: विश्वकपका क्रममा यी फुटबल हुल्याहाहरूको चर्को दमन गर्नेछन् अथवा यो समस्यालाई शक्ति प्रयोग गरेर जसरी हुन्छ, समाधान गर्ने प्रयास हुनेछ । विश्वकपपछि जे हुन्छ, हुन्छ तर अहिले पुटिन क्षणिक समाधानमै केन्द्रित छन् । यस्तोमा धेरैले अनुमान गरे जस्तो अबको विश्वकपमा खासै हिंसा नहुन पनि सक्छ, तर यो समस्याको दीर्घकालीन समाधान भने होइन ।