साप्ताहिक संवाददाता
विश्वभरि फैलिएको कोभिड–१९ को महामारीको मार पोखराका दोहोरीसाँझमा पनि परेको छ । हरेक साँझ सारंगी धुन र मादलको ताल गुन्जने फेवाताल किनार आजभोलि सुनसान छ । लकडाउनपछि पनि पुरानै अवस्थामा फर्कन समय लाग्ने भएकाले दोहोरीसाँझका व्यवसायीहरू चिन्तित बनेका छन् ।
बिरौटामा रहेको रिमझिम दोहोरीसाँझका सञ्चालक तथा लोकगायक पुरुषोत्तम न्यौपाने विगतदेखि नै व्यापार कमजोर बन्दै गइरहेकामा लकडाउनले पूरै ठप्प पारेको बताउँछन् । ‘स्टेजमा मात्रै बिक्ने तर अरू जागिर वा ब्यापार नभएका चर्चित कलाकारको स्थितिसमेत भयावह बन्नेछ’ न्यौपानेले भने, ‘तत्काल स्टेज कार्यक्रम हुँदैनन्, लकडाउन खुलेपछि पनि हाम्रो ब्यापार बन्दै गर्नुपर्ला जस्तो छ । यसले स्थानीय कलाकार, बाद्यबादक, वेटर्स, कसरी जिउलान् ? साह्रै गाह्रो पो हुनेवाला छ ।’
पोखरामा कुल २४ वटा दोहोरीसाँझ रहेको पोखरा लोकदोहोरी रेस्टुराँ व्यवसायी संघ कास्कीका अध्यक्ष जीवन गुरुङले जनाए । यी सबैमा साँझमा झन्डै १ हजार १ सय ५० जनशक्ति कार्यरत छन् । त्यसमा कलाकार र वाद्यवादक मात्रै ३ सय ६० जना छन् । दोहोरी साँझमा कार्यरत अधिकाशं जनशक्ति अहिले गाउँ फर्किसकेको न्यौपानेले बताए । संकटमा परेका १२ जना कलाकारलाई अत्यावश्यक खाद्य सामग्री वितरण गरिएको अध्यक्ष गुरुङले जानकारी दिए ।
राष्ट्रिय लोक तथा दोहोरी गीत प्रतिष्ठान गण्डकी प्रदेशका अध्यक्ष सुरेन्द्र गुरुङले कोरोना भाइरसको कारण सिर्जना भएको परिस्थितीका कारण कलाकारलाई आफ्नौ दैनिकि चलाउन हम्मेहम्मे परेको सुनाए । यतिखेर मेला महोत्सवहरू बन्द छ्न् । ‘धेरै कलाकारले दोहोरीसाँझको भरमा जिबन चलाइरहेका थिए, काम गर्ने दोहोरीसाँझहरूसमेत बन्द हुँदा चलेका तथा नचलेका सबै कलाकार प्रभावित छन्’, गुरुङले भने । मेला महोत्सव स्थगित र दोहोरी साँझहरू बन्द हुँदा बेरोजगार बनेका कलाकारलाई राज्यले राहत प्याकेज घोषणा गर्नुपर्ने कलाकारको माग छ । प्रतिष्ठान गण्डकीले ३९ जना कलाकारलाई राहत प्याकेजको रूपमा चामल, दाल, नुन, तेल, चिउरा, बेसार, मसला, खुसार्नी, चाउचाउ वितरण गरेको थियो । बिभिन्न दोहोरीमा काम गर्ने १३ दृष्टिविहीन कलाकारलाई बिशेष राहत प्याकेज उनीहरू बसेको ठाउँमा नै पुगेर प्रदान गरेको अध्यक्ष गुरुङले जनाए । गण्डकी प्रदेश सरकारको उपचार कोषमा प्रतिष्ठान गण्डकीले १ लाख १ सय रुपैयाँसमेत प्रदान गरिएको उनले बताए ।
पोखरा लोकदोहोरी रेस्टुराँ व्यवसायी संघ कास्कीका महासचिव गायक चोलेन्द्र पौडेलले लकडाउनको कारण व्यवसाय नै धरापमा पुगेको र कतिलाई दैनिक छाक टार्न समस्या परेकोले सरकारले विशेष राहत कार्यक्रम ल्याउनुपर्ने माग गरे । पोखरामा बगरदेखि, महेन्द्रपुल, चिप्लेढुङ्गा, पृथ्वीचोक, अम्मरसिँहचोक, विरौटा, जिरो, तालचोकलगायतका ठाउँमा फैलिएका छन् ।
यहाँ सञ्चालित दोहोरीसाँझ ७.३० बजेदेखि राति ११ बजेसम्म चल्थे । कास्कीमा दोहोरीसाँझमा मात्र १७ करोडभन्दा बढीको लगानी रहेको लोक दोहोरी रेस्टुराँ व्यवसायी संघ पोखराका अध्यक्ष जीवन गुरुङले बताए । लोकगायक प्रजापति पराजुलीले २०५० फागुन ३ गते घरमै ‘दोहोरी रेस्टुराँ दोहोरी साँझ’ सञ्चालन गरी पोखरामा दोहोरी साँझको सुरुवात गरेका थिए । यो दोहोरीसाँझ नेपालकै पहिलो दोहोरीसाँझ भएको पराजुलीको दाबी छ । पराजुली त्यसको चार वर्षपछि २०५४ सालमा मात्रै काठमाडौंमा दोहोरीसाँझ खुलेको बताउँछन् ।