हामी जति आधुनिक हुँदै गए पनि हामीले आफ्नो संस्कृति एवं सामाजिक परम्परालाई त्यति नै गहनताका साथ आत्मसात गरिरहेका छौं । यसको उदाहरणका रूपमा हिन्दू महिलाहरूमाझ लोकप्रिय साउने सोमबार तथा तीजको व्रतलाई लिन सकिन्छ । साउने सोमबारका दिन विवाहित महिलाहरू भगवान शिवको आराधना गर्दै व्रत बस्छन् । सकेसम्म केही नखाई वा एक छाक शुद्ध भोजन मात्र गरेर विधिपूर्वक बसेको व्रतले पुत्र, धन, विद्या एवं धर्म प्राप्त हुन्छ भन्ने धारणा छ । कामको व्यस्तताका कारण व्रत नै नबसे पनि कतिपयले माछा, मासु, अण्डा जस्ता निरामिष भोजन गर्दैनन् । यो समयमा पानीजन्य रोग लाग्ने सम्भावना बढी हुने भएकाले मांसाहार तथा लसुन जस्ता शरीरमा उत्तेजना जगाउने खाना नखानु भनिएको हो । यो समयमा शरीरलाई हल्का राख्ने खाना मात्र खानुपर्ने ज्योतिषी अमिरमंगल जोशी बताउँछन् । त्यसै कारण पनि अधिकांश नेपाली महिला तथा पुरुषहरू साउन महिनामा माछा, मासु, लसुन–प्याज जस्ता गरिष्ठ भोजन गर्दैनन् । साउन महिनामा जताततै देखिने हरियालीले मनमा बेग्लै किसिमको आशा एवं उमंग सञ्चार गर्छ । यस्तो उमंगले अधिकांश महिलामा मौसम सुहाउँदो पहिरन लगाउने र सोही अनुसार श्रृंगार गर्ने उत्साह पनि देखिन्छ । 

साउन र वर्षाका लागि मेकअप

साउन महिनामा मठ मन्दिर जाँदा गरिने मेकअपमा कन्सिलर प्रयोग गर्नुहुँदैन । यो समयमा शरीरमा धेरै पसिना आउने भएकाले मेकअप टिकाउन वाटर प्रुफ मेकअप गर्नु राम्रो मानिन्छ । दिउँसोका लागि मेकअप गर्दा लाइट ओयल फ्री फाउन्डेसन प्रयोग गर्नुपर्छ । वर्षायाममा लुज पाउडर वा ट्रान्सलुसन पाउडर प्रयोग गर्न सकिन्छ । यस्तो पाउडरले शरीरबाट निस्किएको पसिनालाई सोस्ने काम गर्छ अर्थात बग्न दिँदैन । यदि चिकबोन ठूलो छ भने डार्क सेट र लाइट सेट मिलाएर कटिङ गर्नुपर्छ । अनुहारको शेप लामो छ भने चिकबोनबाट हल्का राउन्ड सेपमा लगेर मेकअप गर्नुपर्छ । अनुहार गोलो छ भने चिकबोनबाट ज लाइनमा लगेर मेकअप गर्नुपर्छ । वर्षायाममा छाला बढी मात्रामा तैलिय हुने भएकाले राति सुत्नुअघि ओयल फ्री क्लिन्जिङ वा मेकअप रिमुभरले मेकअपलाई राम्रोसँग हटाएर मात्र सुत्नुपर्छ ।  

मेहन्दीको समय

मेहन्दीलाई सगुन तथा साइतका रूपमा समेत लिइन्छ । त्यसैले हरेक शुभ कार्य विवाह, तीज तथा पवित्र महिना साउनभर नै मेहन्दी लगाउने चलन छ । मेहन्दी डिजाइन अनुसार विभिन्न नामले चिनिन्छ । विशेषगरी मेहन्दीलाई १० प्रकारमा वर्गीकरण गरिएको छ । उक्त वर्गीकरणअनुसार मेहेन्दीलाई भारतीय, अरेबिक, पाकिस्तानी, इन्डो–अरेविक, मोरोक्कन, ग्लिटर, मुगाली, बहुरंगी, बंगाली आदिमा छुट्याइएको छ । नेपालमा मेहन्दीको प्रचलनको प्रारम्भदेखि नै भारतीय मेहन्दी बढी चल्दै आएको पाइन्छ । साउन महिनामा गाढा भारतीयको तुलनामा हल्का भारतीय तथा अरेविक डिजाइनको मेहन्दी नेपालमा बढी लोकप्रिय मानिन्छ । यसका साथै रंगीचंगी मेहन्दी तथा फ्लोरल मेहन्दीको क्रेज पनि उस्तै छ ।

लक्ष्मी ठाकुर, लक्ष्मी अर्गानिक मेहन्दी

ओठको मेकअप 

ओठमा लिपिस्टिक लगाउनु अघि हल्का फाउन्डेसन लगाउनुपर्छ । यसरी लिपिस्टिक लगाउँदा म्याटयुक्त लामो समयसम्म टिक्ने लिपिस्टिक प्रयोग गर्नुपर्छ । ओठको सेपअनुसार लिपलाइनरले कटिङ गरेर सेप मिलाउनुपर्छ, जसले गर्दा ओठमा कृतिमता देखिँदैन । यो समयमा ओठमा ब्ल्याक लाइनर प्रयोग गर्नुहुँदैन । सकेसम्म हल्का रंगको लिपिस्टिक प्रयोग गर्नु उपयुक्त मानिन्छ । ओठमा लिपिस्टिक लगाइसकेपछि लाइनरले मिलाएर ग्लस लगाउनु राम्रो हुन्छ । बाक्लो तथा ठूलो ओठ भए ओठको दुवै किनारामा कटिङ गर्नुपर्छ, जसले ओठलाई सानो देखाउँछ । वर्षा तथा साउनको अवसरमा ओठमा गुलाफी तथा हल्का रातो रंगको लिपिस्टिक प्रयोग गर्नुपर्छ, जुन अनुहारमा बढी खुल्छ ।

आँखाको मेकअप

आँखामा वाटर प्रुफ मस्कारा तथा वाटर प्रुफ लाइनर प्रयोग गर्नुपर्छ । आँखाको आकार अनुसार लाइनर लगाउनुपर्छ । साँझ वा राति पहिरनको रंग तथा आफ्नै छनौटअनुसार आँखाको मेकअप गर्न सकिन्छ । आँखाको मेकअप गर्दा आफूलाई सुहाउने रंग तथा सामग्री छनौट गर्नु उपयुक्त हुन्छ । 

पूनम श्रेष्ठ, पूनम ब्युटी क्लब, सानेपा

साउने पहिरन

साउनको पहिरनमा यस पटक पनि गत वर्षहरू जस्तै हरियो रंगमा अन्य रंगहरूको  संयोजन गरेर नयाँपन ल्याउने प्रयास गरिएको छ । आजभोलि साडी लगाउने महिला कम भएकाले महिलाहरूको रुचि साडी बाहेकका अन्य डिजाइनर पहिरनमा देखिन्छ । विवाहित तथा कामकाजी महिलाहरू साउनमा हरियो रंगका साथ सुन्तला, सुगा, हरियो, समुद्री हरियो, पहेंलो तथा आरु रंगका पहिरनप्रति आकर्षित देखिएका छन् । मोडर्न टच भएका सरारा, प्लाजो, सिधा पाइन्टमा लामो सिधा कुर्ता अहिले फेसनमा छ । यो साउनका लागि हल्का हरियो, गाढा हरियो, हल्का रातो तथा  कागती रंगका पहिरन बढी प्रचलनमा रहने देखिन्छ । यसबाहेक हरियो तथा रातो रंगको  संयोजनसँगै पहेलो रंग पनि महिलाहरूको रुचिमा छ । अरुभन्दा फरक देखियोस् भन्ने चाहनाले साउनमा पुरै हरियो पहिरन भने त्यति फेसनमा हुनेछैन । पूजाआजा गर्ने, मन्दिर जाने बेला सिफन वा नेटको किनारामा सुनौलो, गुलाफी वा पहेंलो बोर्डर भएका साडी लगाउनु उपयुक्त हुन्छ । साडीको रंगको ठीकविपरीत रंगका  सेल्फ वर्क गरिएका नेटका ब्लाउज यो अवसरमा बढी लोकप्रिय हुँदैछन् । 

उमा नेमकुल, फेसन डिजाइनर

सुहागको प्रतीक पोते

तीज तथा साउने सोमबारका लागि पोते अनिवार्य एसेसरिज नै भैसकेको छ । केही समयअघि पोतेमा तिलहरी मात्र उन्ने चलन थियो भने अहिले नौगेडी तथा डिजाइन–डिजाइनका पोतेको माला लगाउने चलन चलेको छ । कतिपयले रातो, हरियो तथा पहेंलो रंगको 

संयोजन गरेर उनिएको पोतेको माला पनि लगाउँछन् ।

राता, हरिया तथा पहेंला चुरा

साउने सोमबारको व्रत बस्ने महिलाहरू हुन वा व्रत नबस्ने महिलाहरू, उनीहरू हातभरि हरिया चुरा तथा बालामा सजिएका हुन्छन् । साउन आउनु एकसाता अधि नै साउनका लागि हरिया चुराको बिक्री उत्कर्षमा पुग्छ । हरिया चुराका साथमा पहेंलो तथा रातो चुराहरू पनि उतिकै रुचाइन्छ । साडी, ब्लाउज तथा कुर्तामा भएका स्टोनअनुसार चुरा लगाउने चलन पनि छ ।

के भन्छन् सेलिब्रेटी ?

साउनमा  हरियो, पहेंलो, रातो रंगका पहिरन मोडिफाइ गरी लगाउन मन लाग्छ । साउनको सोमबार म सकेसम्म हरियो रंगको संयोजन भएको पहिरन लगाउँछु । साउनको सोमवार सोह्र श्रृंगारले सजिएर हिँड्न रुचाउँछु । हरेक साउनमा हरियो रंग प्रयोग भएका कम्तीमा ४ वटा पहिरन डिजाइन गराउँछु । साउने सोमबारका दिन मन्दिर जान सरारासँग लंग कुर्ती लगाउन रुचाउँछु ।

उषा खड्गी,मीस नेपाल–२००० तथा फेसन डिजाइनर

वर्षायाम एकदमै मन पर्ने र भगवान शिवप्रति उत्तिकै आस्था समेत भएकाले पनि होला म साउनको नामैले पनि फ्रेस हुन्छु । साउने सोमबारका दिन पहिरन चुरा, पोते, टिका सबै हरियो नै लगाउँछु । मलाई तीजमा रातै र साउनमा हरियै लगाउन मन लाग्छ । 

देविका केसी, गायिका

साउने सोमबारमा हरियै लुगामा हिँड्न त्यति रुचाउँदिन । खोइ यो चलन त पहिले आमाहरूको पालामा त्यति थाहा थिएन । अहिले आएर आफैंले बनाएको हो कि जस्तो लाग्छ । म चोखो लगाएर हिँड्छु तर हरियै भएर हिँड्दिन ।

स्वस्तिमा खड्का, अभिनेत्री

साउन भन्ना साथ हरियो पहिरन भन्ने सोच आइहाल्छ । त्यसमा पनि यसपटक विवाहको पहिलो वर्ष भएर होला, म एकदमै एक्साइटेड छु । हरियो, रातो, पहेंलो तथा सुनौलो रंगका पहिरनमा साउने सोमबारको ब्रत बस्ने योजना छ ।

दिपीका प्रसाईं, अभिनेत्री

हरियो मौसम तथा हरियो पहिरनले सकारात्मक ऊर्जा समेत प्रदान गर्छ । हातमा मेहन्दी लगाइ गरिएको सोर्‍ह श्रृंगारको रमाइलो अर्कै हुन्छ । म सकभर साउने सोमबारका दिन आफूसँग भएका हरिया पहिरन तथा एसेसरीजहरू मिलाएर प्रयोग गर्छु । 

सरिता ज्ञवाली, सञ्चारकर्मी

सतीलाई प्रकृतिका रूपमा लिइने भएकाले पनि साउनमा हरियो रंगले बढी महत्व पाएको हो । साउने सोमबारका दिन म चोखो खान्छु भने हरिया तथा पहेंला पहिरन लगाउन रुचाउँछु  । साउनको सोमबारको व्रतलाई फेसनभन्दा पनि संस्कारका रूपमा लिनुपर्छ ।

रीता कट्टेल, समाचारवाचिका